เรียบเรียงโดย
ทีมงานผู้เชี่ยวชาญด้านกรดไหลย้อน จากกาวิสคอน
กรดไหลย้อนคนท้อง อาการแสบร้อนกลางอกระหว่างตั้งครรภ์ไม่ใช่เรื่องน่ากังวล โดยพบได้ถึงร้อยละ 72 ในสตรีมีครรภ์ไตรมาส 3
จากผลการวิจัยในประเทศอังกฤษพบว่า 39% ของสตรีมีครรภ์ในไตรมาสที่ 2 และ 72% ของสตรีมีครรภ์ในไตรมาสที่ 3 จะมีอาการแสบร้อนกลางอก เรอเปรี้ยว อาหารไม่ย่อย ซึ่งเป็นอาการหลักของกรดไหลย้อนในคนท้อง เราจึงนําวิธีการดูแลตนเองเพื่อป้องกัน และรักษาโรคกรดไหลย้อน มาแนะนําคุณแม่ตั้งครรภ์
สาเหตุและอาการ
โรคกรดไหลย้อนคนท้อง เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนต่างๆ หลายชนิด เช่น โปรเจสเตอโรน (Progesterone) ส่งผลให้หูรูดระหว่างหลอดอาหารกับกระเพาะอาหารคลายตัวเปิดออก กรดในกระเพาะจึงไหลย้อนกลับขึ้นไประคายเคืองที่หลอดอาหารได้ ประกอบกับในช่วงท้ายของการตั้งครรภ์ มดลูกที่ใหญ่ขึ้นยังเบียดบังพื้นที่ของกระเพาะอาหาร ทําให้แรงดันในกระเพาะอาหารสูงขึ้น กรดในกระเพาะจึงไหลย้อนกลับไปที่หลอดอาหารมากขึ้น โอกาสการเกิดภาวะกรดไหลย้อนจึงมากขึ้น
นอกจากนี้ยังมีปัจจัยอื่นเสริมอีกด้วย
อาการแสบร้อนกลางอกระหว่างตั้งครรภ์มักมีสาเหตุจาก
- การหลั่งฮอร์โมนระหว่างตั้งครรภ์ทำให้กล้ามเนื้อหูรูดในกระเพาะอาหารคลายตัวออก
- ครรภ์โตขึ้นเบียดกระเพาะอาหารจนทำให้เกิดอาการแสบร้อนกลางอกได้ง่าย
- กินอิ่มแล้วเอนตัวลงนั่งหรือนอนเมื่อครรภ์โตขึ้นอาจทำให้เกิดอาการกรดไหลย้อนได้
อาการแสบร้อนกลางอกระหว่างตั้งครรภ์มีอาการใดบ้าง
- ความรู้สึกแสบร้อนบริเวณหน้าอกหรือลำคอภายหลังรับประทานอาหาร
- มีของเหลวรสเปรี้ยว เค็ม หรือขม ไหลขึ้นมาที่ลำคอร่วมกับมีอาการกลืนยาก
- เวียนศีรษะ
- หายใจมีเสียงหวีด
- กลืนอาหารยากหรือปวดเมื่อยเมื่อกลืนอาหาร
วิธีป้องกันกรดไหลย้อนในคนท้อง
กรดไหลย้อนคนท้อง เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในระหว่างตั้งครรภ์ แต่สามารถป้องกันได้ด้วยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตและการเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม
1. ปรับพฤติกรรมการกิน
- รับประทานอาหารมื้อเล็กแต่บ่อยขึ้นแทนการกินมื้อใหญ่
- เคี้ยวอาหารให้ละเอียดและกินช้าๆ เพื่อลดการทำงานหนักของกระเพาะ
- หลีกเลี่ยงอาหารที่กระตุ้นกรดไหลย้อนคนท้อง เช่น อาหารเผ็ด ของทอด ของมัน น้ำอัดลม กาแฟ
- หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำในปริมาณมากระหว่างมื้ออาหาร เพราะอาจทำให้กระเพาะอาหารขยายตัวและเกิดอาการได้ง่ายขึ้น
2. ปรับเปลี่ยนท่านั่งและท่านอน
- หลังรับประทานอาหาร ควรรออย่างน้อย 2-3 ชั่วโมงก่อนนอนหรือนอนเอนตัว
- นั่งหลังตรงขณะกินอาหารและหลังมื้ออาหาร เพื่อป้องกันการไหลย้อนของกรด
- ใช้หมอนรองศีรษะหรือปรับเตียงให้ศีรษะสูงขึ้นเล็กน้อยขณะนอน
3. หลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ทำให้กรดไหลย้อนแย่ลง
- อย่าสวมเสื้อผ้ารัดแน่นบริเวณหน้าท้อง เพราะอาจเพิ่มแรงกดในกระเพาะอาหาร
- หลีกเลี่ยงการยกของหนัก ซึ่งอาจเพิ่มแรงดันในช่องท้องและทำให้กรดไหลย้อนแย่ลง
- ลดความเครียด เพราะความเครียดอาจกระตุ้นให้ กรดไหลย้อนคนท้อง แย่ลงได้
4. เลือกอาหารที่ช่วยบรรเทาอาการ
- อาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ข้าวโอ๊ต ผัก ผลไม้บางชนิด (เช่น กล้วย แอปเปิล)
- อาหารที่ช่วยเคลือบกระเพาะ เช่น นมอัลมอนด์ น้ำว่านหางจระเข้ (ควรปรึกษาแพทย์ก่อน)
- ดื่มน้ำขิงอุ่น ๆ ช่วยลดอาการคลื่นไส้และช่วยย่อยอาหาร
5. การออกกำลังกายเบา ๆ
- การเดินเล่นหลังมื้ออาหารช่วยกระตุ้นการย่อยและลดโอกาสเกิดกรดไหลย้อน
- การฝึกโยคะสำหรับคนท้อง ช่วยลดความเครียดและเพิ่มการทำงานของระบบย่อยอาหาร
คำถามที่พบบ่อย
การรักษา
อาการแสบร้อนกลางอกระหว่างตั้งครรภ์เป็นเรื่องธรรมดา การรักษาที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพมีอยู่หลายวิธี ซึ่งวิธีแก้กรดไหลย้อนในคนท้องที่แนะนำคือการใช้ยาลดกรดและบรรเทากรดไหลย้อน สูตรเพิ่มปริมาณอัลจิเนตเหมาะสมที่สุดสำหรับสตรีมีครรภ์ เนื่องจากมีกลไกการออกฤทธิ์เฉพาะที่ในกระเพาะอาหาร
ท่านอาจพิจารณาปรับวิธีการดำเนินชีวิต ดังนี้:
- รับประทานอาหารมื้อย่อยบ่อยครั้งแทนการรับประทานสามมื้อใหญ่
- ระมัดระวังท่าทาง การยืดหลังตรงจะช่วยได้มากโดยเฉพาะเมื่อรับประทานอาหาร
